Pożyczki społecznościowe – dobra alternatywa dla zwykłych pożyczek online?

Pieniądze możesz pożyczyć od banku, firmy pozabankowej, znajomych lub rodziny, ale także od nieznanych Ci osób. Dlaczego ktoś dla Ciebie anonimowy ma Ci udostępnić pieniądze? Oczywiście, dla zysku. Wystarczy, że skorzystasz z odpowiedniej platformy, aby móc uzyskać pożyczkę społecznościową. Sprawdź, na czym to polega, jakie niesie za sobą korzyści i czy wiążą się z tym zagrożenia.

Co jest pożyczka społecznościowa?

Social lending, czyli pożyczki społecznościowe są coraz popularniejszym sposobem pożyczania pieniędzy. W takich transakcjach jedna osoba udostępnia środki, a druga z nich korzysta. Odbywa się to w formie umowy cywilno-prawnej, która określa, kiedy pieniądze należy oddać, ile wynoszą całkowite koszty pożyczki i jej oprocentowanie. 

W Polsce pożyczki społecznościowe dopiero raczkują, natomiast w innych krajach, szczególnie w USA, to dobrze prosperujący rynek. Jego wielkość została wyceniona na 83,79 mld USD w 2021 r. i oczekuje się, że do 2030 r. osiągnie ponad 705,81 mld USD. Spodziewany jest diametralny wzrost. 

W sieci działają specjalne platformy, które dają uczestnikom możliwość pożyczania pieniędzy. Nie istnieją jednak w stosunku do nich żadne szczegółowe regulacje. Każdy może do nich dołączyć. Pamiętaj, że pożyczki społecznościowe wiążą się z dużym ryzykiem utraty środków.

Pierwszym serwisem w Polsce, który umożliwiał korzystanie z pożyczek społecznościowych był kokos.pl. Od 2019 roku nie oferuje on już jednak pożyczek społecznościowych.

Pożyczka społecznościowa – jak to działa?

Żeby móc dołączyć do grona korzystających z takich pożyczek lub pożyczających środki, musisz znaleźć odpowiednią platformę. Następnie załóż konto. Przeważnie serwisy sprawdzają uczestników. Musisz dokonać wymaganych weryfikacji, ale też możesz zwiększyć swoją wiarygodność, jeśli skorzystasz z dobrowolnych. Następnie składasz wniosek, określasz warunki i proponowane wynagrodzenie dla pożyczkodawcy. Z propozycji, które się pojawiły, wybierasz taką, która spełnia Twoje oczekiwania. Następnie w ustalonych terminie spłacasz zobowiązanie. 

Czy Polacy rzeczywiście korzystają z takich ofert? Finanowo.pl podaje, że suma przyznanych przez serwis pożyczek wynosi 175,6 mln zł. Jakie są warunki ofert? Oto kilka przykładów aktywnych propozycji:

• 1000 zł w 2 ratach, 20,5% + 130 zł prowizji;
• 250 zł na 30 dni, 20,5% + prowizja 30 zł;
• 1200 zł w 5 ratach, 20,5% + prowizja 145 zł.

Dlaczego wciąż powtarza się 20,5%? Gdyż zgodnie z prawem tyle może aktualnie wynosić maksymalne oprocentowanie.

Co się stanie, jeśli nie spłacisz takiej pożyczki w terminie? Platformy korzystają z narzędzi, za pomocą których pomagają klientom odzyskać pieniądze. Jeśli ich nie zwrócisz zgodnie z umową, koszty zobowiązania będą rosnąć. 

Pożyczki społecznościowe – formalności

Pamiętaj, że zgodnie z polskim prawem, jeśli wartość umowy takiego zobowiązania przekracza 1000 zł, musi ona mieć formę pisemną. Dla bezpieczeństwa warto ją zachować również w przypadku pożyczek na mniejsze kwoty. 

Pożyczkobiorca musi zapłacić podatek PCC w wysokości 0,5% od wartości zobowiązania. Nie zawsze jest to konieczne. Jeśli kwota pożyczki wynosi nie więcej niż 1000 zł, nie ma takiego obowiązku. Wtedy nie musisz nawet składać deklaracji PCC-3. Natomiast w przypadku pożyczki społecznościowej na wyższą kwotę powinna już trafić do urzędu skarbowego. 

Jak wyliczyć kwotę podatku? Jeśli pożyczka wynosi 3000 zł, musisz zapłacić go od nadwyżki ponad wspomniane 1000 zł, czyli od 2000 zł. Na jego zapłacenie masz 14 dni od zawarcia umowy. 

Jeśli nie zapłacisz podatku PCC, a było to Twoim obowiązkiem i urząd skarbowy to wykryje, musisz uregulować go według sankcyjnej stawki – 20%. 

Taka oferta to po części pożyczka prywatna, gdyż i w tym przypadku masz do czynienia z zobowiązaniem zaciągniętym od osoby fizycznej.

Pożyczkodawca – rozliczenie zysku z pożyczki

Pożyczasz pieniądze? Zatem osiągasz pewien zysk, od którego musisz zapłacić podatek. Zapłać 19% od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatek Belki. Jeśli zarabiasz na lokatach bankowych, to być może wiesz, że bank automatycznie nalicza tę daninę i ją płaci. Nie musisz nic robić. Inaczej wygląda to w przypadku odsetek od pożyczek społecznościowych. 

Twoim obowiązkiem jest comiesięczne opłacanie PIT-8AR zaliczek z tytułu podatku dochodowego od inwestorów na konto właściwego urzędu skarbowego. Jeśli korzystasz z bankowości elektronicznej, możesz łatwo zlecić przelew podatkowy – wybierz jako typ formularza PIT-8AR. System powinien też automatycznie pobrać indywidualny mikrorachunek podatkowy.

Co powinna zawierać umowa pożyczki społecznościowej?

Najlepiej w każdym przypadku zachowaj pisemną formę umowy. Dzięki temu unikniesz nieporozumień i jasne będą warunki korzystania ze środków, ich zwrotu i kosztów zobowiązania. Taka umowa powinna zawierać:

• tytuł, np. umowa pożyczki;
• datę i miejsce zawarcia;
• dane stron umowy;
• wartość pożyczki;
• zobowiązanie pożyczkodawcy do przekazania środków, a pożyczkobiorcy do ich zwrotu;
• termin zwrotu kwoty wynikającej z umowy;
• sposób przekazania środków;
• warunki – oprocentowanie, zabezpieczenie, kary za opóźnienia w spłacie;
• podpisy obu stron.

Warto, aby treść umowy była zweryfikowana przez specjalistę. Wtedy zmniejszysz ryzyko, że zawiera niekorzystne zapisy. 

Pożyczki społecznościowe dla zadłużonych – czy są dostępne?

Banki skrupulatnie weryfikują wnioskujących o kredyty i pożyczki. Firmy pozabankowe mogą sprawdzać ich w bazach dłużników i w BIK, ale negatywne wpisy nie oznaczają, że nie masz szans na przyznanie środków. Natomiast zainteresowani z bardzo złą historią mogą nie otrzymać pożyczki. W przypadku zobowiązań społecznościowych przeważnie nie dochodzi do takiej weryfikacji. Może się natomiast zdarzyć, że pożyczkodawca będzie oczekiwał od klienta raportu BIK na swój temat. W przeciwnym wypadku nie przekaże środków. Jeśli jednak chcesz zaciągnąć pożyczkę społecznościową, w której nie dojdzie do takiej weryfikacji, z pewnością na taką trafisz. 

Pożyczki społecznościowe – jakie koszty?

Platformy, które umożliwiają korzystanie z takich pożyczek, pobierają określone opłaty. Oprocentowanie zobowiązania to zatem niejedyny koszt. Oto, z jakimi wydatkami musisz się liczyć:

• prowizja – zazwyczaj wynosi do kilku procent od wartości pożyczki;
• opłata serwisowa – za to, że platforma uczestniczy w udzieleniu zobowiązania;
• opłata za dodatkową weryfikację – kiedy jest potrzebna;
• opłata za przedłużenie okresu spłaty.

Zalety pożyczek społecznościowych

Te produkty finansowe mają wiele plusów, chociaż trudno je uznać za bardzo popularne w Polsce. Trudno także przewidzieć, jak będzie się zmieniać zainteresowanie nimi. Natomiast do ich zalet należy zaliczyć:

• Minimum formalności – przeważnie wystarczy rejestracja i weryfikacja.
• Łatwa dostępność – możesz uzyskać pożyczkę nawet jako osoba zadłużona.
• Możesz negocjować warunki.
• Masz prawo wykorzystać na dowolne cele.
• Oferta jest dostępna zarówno dla osób fizycznych, jak i firm.
• Możesz zarobić, pożyczając innym.

Wady pożyczek społecznościowych

Korzystanie z takich produktów finansowych ma również minusy. Do ich wad należą:

• Brak instytucji, która nadzoruje takie pożyczki.
• Dodatkowe opłaty naliczane przez platformy.
• Pieniądze nie trafią do Ciebie tak szybko jak w przypadku zaciągnięcia zobowiązania w firmach pożyczkowych.
• Przeważnie możesz liczyć na niewielkie kwoty – rzadkością są duże sumy, a nawet jeśli, to wtedy mogą być potrzebne dodatkowe formy zabezpieczenia spłaty.
• Obowiązek zapłaty podatku PCC.
• Konieczność zapłaty podatku od zysków kapitałowych przez udostępniającego środki.
• Mniejsze bezpieczeństwo – licz się z ryzykiem oszustwa, dokładnie sprawdź warunki.

Czy istnieje coś takiego jak sprawdzone pożyczki społecznościowe? Jeśli zamierzasz korzystać z takich produktów, to tylko na popularnych platformach, które weryfikują użytkowników. Licz się jednak z tym, że podczas transakcji mogą pojawić się komplikacje.