Przedawnienie długów – kiedy następuje?

Nie każdy ma świadomość tego, że istnieją sytuacje, w których dłużnik (po upłynięciu odpowiednio długiego okresu) może uniknąć spłaty swoich zobowiązań finansowych. Mowa o przedawnieniu, którego dokładne okoliczności opisane są w Kodeksie Cywilnym. Czym jest przedawnienie, ile lat przedawnia się pożyczka, kiedy dochodzi do przedawnienia czym się charakteryzuje? Postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości w tej kwestii.

Czym jest przedawnienie?

Przedawnienie jest instytucją prawa cywilnego i oznacza uchylenie się od obowiązku zaspokojenia roszczenia względem wierzyciela. Aby miało ono rację bytu, musi upłynąć określony przez polskie prawo termin (w dalszej części artykułu zostanie to szerzej wyjaśnione). Należy podkreślić, że , jednak jest od tego wyjątek: roszczenie windykacyjne związane z nieruchomością, o ile są zabezpieczone hipoteką.

Przedawnienie – charakterystyka

Zgłębiając tematykę przedawnień, najważniejsze, co należy zapamiętać to fakt, że mimo iż nastąpi odpowiedni termin, po którym dłużnik może uniknąć spłaty zadłużenia, nie oznacza to, że zobowiązanie przestało istnieć. Co to znaczy? Dług nadal jest ważny, ale nie można go egzekwować na drodze sądowej, czyli przez komornika. Wierzyciel nadal może prosić o spłatę zadłużenia, ale nie o może do tego zmusić dłużnika.

W tym miejscu należy podkreślić, że wierzyciele lub firmy windykacyjne mogą liczyć na brak wiedzy w kwestii przedawnień i niesłusznie powoływać się na prawny obowiązek spłaty. W związku z nowelizacją prawa (w ramach tzw. ustawy antylichwiarskiej) sądy automatycznie sprawdzają, czy dane zobowiązanie nie jest przedawnione. Wcześniej można było uzyskać nakaz zapłaty długu, który teoretycznie był przedawniony – w sytuacji kiedy np. dłużnik nie interesował się rozprawą sądową w swojej sprawie.

By doszło do przedawnienia konieczny jest brak reakcji na dług przez dłużnika. Jeżeli potwierdzimy zasadność zadłużenia np. podczas rozmowy telefonicznej, albo rozpoczynając spłatę choćby w najmniejszej kwocie, to bieg przedawniania zostaje przerwany i liczy się od początku wyznaczonego do przedawnienia czasu.

Kiedy przedawnia się dług?

Odpowiadając na powyższe pytanie, musimy mieć świadomość tego, że najważniejszy jest czas i nie jest on jednakowy w przypadku każdego roszczenia. A więc kiedy dług się przedawnia? Zależy to od rodzaju zadłużenia. Kodeks Cywilny podaje dwa podstawowe terminy przedawnienia długów. Pierwszym z nich jest 6 lat od żądań majątkowych lub tych stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu. Drugi przypadek to 3 lata dla roszczeń z tytułu prowadzenia własnego przedsiębiorstwa oraz oświadczeń okresowych.

Jak już zostało wspomniane wyżej, trudno jednoznacznie wskazać, kiedy przedawnia się dług. Mimo powyższych ogólnych ustaleń zawartych w Kodeksie Cywilnym, dla niektórych typów zobowiązań zostały wyznaczone inne terminy. Pozwolimy sobie je wymienić:

Pożyczka – przedawnienie

Osoby mające na swoim koncie różnego rodzaju zobowiązania finansowe, zastanawiają się, czy przedawnieniu może ulec pożyczka. Przedawnienie w takiej sytuacji, na podstawie wcześniej podanych informacji, następuje po 3 latach i okres ten liczony jest od dnia, kiedy miało dojść do zwrotu długu. Identyczny termin dotyczy zadłużenia na kartach kredytowych. Dodatkowo informacje o zadłużeniu będą obecne w BIK i innych bazach dłużników przez 5 lat od momentu zaprzestania spłaty.

Przedawnienie długu u komornika

Czy komornik ma prawo egzekwować należność, która uległa przedawnieniu? Otóż może, ale tylko wtedy, gdy wierzyciel złoży odpowiedni wniosek do sądu i na jego podstawie sąd wystawi tytuł wykonawczy. Podkreślamy, że urzędnik sądowy nie sprawdza zasadności wszczęcia postępowania, więc nie posiada informacji o przedawnionym długu.

Po tym, jak komornik otrzyma tytuł egzekucyjny bieg przedawnienia biegnie od nowa i wynosi 6 lat. Niestety, każda czynność komornika przedłuża bieg przedawnienia. Taką czynnością jest choćby wysłanie do dłużnika listu poleconego czy zajęcie pensji. Komornik może więc w praktyce przedłużać bieg przedawnienia niemal w nieskończoność.

Możliwe działania wierzyciela

Przedawnienie długu sprawia, że wierzyciel nie ma możliwości odzyskania należących się mu pieniędzy. Istnieją jednak sposoby na przerwanie biegu okresu przedawnienia i w tym celu można złożyć pozew, wniosek o postępowanie komornicze, spróbować dojść do ugody z dłużnikiem lub uznać roszczenia przez osobę zadłużoną.

Kiedy dług się przedawnia? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Jak pokazują nasze wcześniejsze ustalenia, okres przedawnienia zadłużenia jest zależny od rodzaju zobowiązania. W tej kwestii należy być jednak czujnym. Zdarza się, że firmy windykacyjne upominają się o zwrot długu, który już dawno uległ przedawnieniu, do czego oczywiście nie mają najczęściej prawa. W takiej sytuacji warto sprawę zgłosić do Rzecznika Praw Konsumentów.